‘En de naaste als jezelf’ zo luidde de lijfspreuk van mr. Harry Holla (1904-1992). De katholieke jurist Holla groeide tijdens de Tweede Wereldoorlog uit tot een prominent verzetsman. Direct na de bevrijding werd hij benoemd tot de eerste president van het Tribunaal in ’s-Hertogenbosch dat oorlogsmisdaden moest beoordelen. Toch is het nog maar pas geleden dat in Vught een straat in een nieuwbouwwijk naar hem vernoemd werd. Wie was Harry Holla en wat was diens overtuiging die voor velen levensreddend was?  In de biografie van Harry Holla beschrijft Peter Baas zijn keuzes, oordelen en handelen in zijn rol als vooraanstaande leider in het verzet en schetst hij de context waarin de lotgevallen van een aantal Vughtse en Bossche families onlosmakelijk met elkaar verweven raakten. Samen met zijn vrouw Leny heeft Harry Holla een aantal Joodse families uit Vught en ’s-Hertogenbosch belangeloos geholpen. In haar inleiding en in een serie interviews door Truus Wertheim-Cahen komt de tweede en derde generatie aan het woord: zij zijn de erfdragers die spreken over de nasleep van de oorlog en de invloed van Holla’s handelen op hun eigen leven. In de synthese door Arnoud-Jan Bijsterveld wordt stilgestaan bij herinneren en herdenken, zowel privé als publiek, en de veranderingen daarin in de loop van de tijd. Vandaag herinneren en herdenken we op een moment waarop de nog levende herinnering aan de Tweede Wereldoorlog geleidelijk maar onherroepelijk overgaat in een culturele herinnering van mensen die er niet direct bij betrokken zijn geweest. Na jaren van veronachtzaming staan nu juist vervolging en verzet volop in de belangstelling. Dat leidt tot een veelvoud aan studies, uitgaven, documentaires, monumenten (klein en groot), herdenkingen en rituelen. Hoe verhouden deze zich tot elkaar en niet onbelangrijk: welke betekenis hebben ze voor de direct betrokkenen? En ten slotte, welke zeggingskracht hebben deze nog voor volgende generaties? Bisschop Gerard de Korte verzorgt het voorwoord in deze rijk geïllustreerde uitgave.

Lauran Toorians in Brabant Cultureel:
“De biografie is geschreven door Peter Baas en beslaat het grootste gedeelte van het boek. Een goed gestructureerd en interessant levensverhaal, maar hier wel met wat hagiografische trekjes. Elders in hetzelfde boek wordt ook – en mijns inziens terecht – opgemerkt dat Holla’s echtgenote Leny hier te weinig aandacht krijgt. Zij was een intelligente, zelfstandige vrouw waarvan we hier alleen tussen de regels meekrijgen dat zij bij al dit verzetswerk een belangrijke rol heeft gespeeld. En dat niet alleen omdat er ook in het gezin onderduikers werden opgenomen.”
“De interviews tonen een staalkaart aan herinneringen en emoties die indringend laten zien hoe verschillend mensen hun (traumatische) verleden verwerken of het verleden van ouders en naaste familieleden krijgen doorgegeven. Lang niet alle overlevenden waren ‘praters’ en zo kunnen nazaten ook na zeventig jaar nog tot feiten ontdekken over hun ouders of grootouders – en zo ook over zichzelf – die zij eerder niet kenden. In een derde en korter hoofdstuk in het boek gaat Arnoud-Jan Bijsterveld in op de ‘herinneringscultuur’. Het lijkt nu vanzelfsprekend dat we slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, van de Watersnoodramp of anderszins herdenken. Dat er in Kamp Vught een Nationaal Monument is en dat we een namenmonument voor de Holocaust hebben, maar niets daarvan is er ‘zomaar’ gekomen. Daar was tijd voor nodig en er moest weerstand voor worden overwonnen en dat niet eens alleen maar om eerst wat wonden te laten helen.”

Uit het Auschwitz Bulletin:
“Harry Holla (1904-1992) was jurist en een verzetsman, die Joodse families uit Vught en Den Bosch redde. “Een gelovig katholiek, een gedreven anticommunist, een trouw supporter aan de rechtstaat met stevige constitutionele instituties. In deze zeer indrukwekkende, rijk geïllustreerde biografie wordt door drie auteurs zijn verhaal vanuit
verschillende invalshoeken verteld. Truus Wertheim-Cahen vertelt haar eigen verhaal. Zij noemt Holla: “de-man-zonderwie-mijn-moeder-en-ik-er-nietgeweest-zouden-zijn” (blz. 175). Haar interviews met nazaten van de families die door Holla gered zijn én met nazaten van Holla zelf, lezen als een troostend bewijs van rechtvaardigheid. Een prachtig uitgegeven boek, waarmee het belang van herdenken en herinneren bewezen wordt en op een zeer boeiende én toegankelijke manier wordt doorgegeven.”

Bertjan Kers in het Brabants Dagblad:
“Oud-journalist John van Miltenburg had in zijn jaren bij het Brabants Dagblad regelmatig contact met Holla. ‘Ik heb hem meerdere malen gevraagd of het niet tijd werd om zijn levensverhaal op te tekenen. Dat wilde hij niet. Holla klopte zichzelf niet op de borst over wat hij in de oorlogsjaren heeft gedaan. En dat terwijl hij landelijk tot de leidende figuren van het verzet hoorde. Zelfs na de bevrijding van Brabant maakte hij nog vaak de zeer riskante tocht per fiets naar het nog bezette Amsterdam om vergaderingen bij te wonen. Hij en zijn gezin zouden het
zeker niet hebben overleefd als hij Hij en zijn gezin zouden het zeker niet hebben overleefd als Harry of Leny Holla of zijn vrouw waren betrapt. Want het is ook terecht dat Leny Holla op een podium wordt gehesen, met de publicatie van haar dagboek. Ook zij was actief in het verzet. De Holla’s zijn altijd onderbelicht gebleven. Het is buitengewoon goed dat ze nu met dit boek de aandacht krijgen die ze verdienen.”

Nik de Vries in Bossche Kringen:
“Inmiddels is het huis van het gezin Holla een centrum van verzet geworden. Koeriers komen hier op adem voor ze
verder gaan, neergeschoten piloten worden geholpen. Het huis ligt vol ‘gevaarlijke’ spullen. Harry en Leny doen wat
ze kunnen, ze zien het als hun christenplicht te helpen. Ver na de oorlog worden ze hiervoor opgenomen bij de
Rechtvaardigen van Yad Vashem en wordt voor hen een boom geplant in Israël.”

Titel En de naaste als jezelf ‒ Harry Holla
Auteur Peter Baas, Truus Wertheim-Cahen en Arnoud-Jan Bijsterveld
ISBN 9789070545499
Uitvoering 288 pagina’s, formaat 17 x 24 cm, rijk geïllustreerd
Verkoopprijs € 25,-
Verschijnt Vanaf 18 november 2022 verkrijgbaar of te bestellen bij de boekhandel