De plaquette ter ere van de Bossche bevrijder Robert Knox Ross is zaterdagmiddag op de begraafplaats in het Engelse Guildford onthuld. Tussen de 200 en 250 mensen, van wie het merendeel Bosschenaar, waren bij het indrukwekkende moment. De familie van Ross zelf was ook aanwezig bij de ceremonie. Namens de gemeente Den Bosch sprak loco-burgemeester Ralph Geers – hij verving de zieke burgemeester Jack Mikkers – de honderden mensen toe. Hij prees niet alleen generaal-majoor Ross, maar alle manschappen van de 53rd Welsh Division die in oktober 1944 de stad bevrijdden. ‘Als we kijken naar de naoorlogse ontwikkeling van Den Bosch, dan is alles mogelijk geworden dankzij de inzet en het slagen van deze duizenden jonge helden. Zij maakten het gedroomde leven van alle naoorlogse generaties – van ons dus – mogelijk. Het verdient diep en blijvend respect’, zei hij. Dat diepe respect klonk ook door in de woorden van Nick Lock, luitenant-kolonel van de 160th Welsh Brigade (opvolger van de 53rd Welsh Division). Hij prees de ‘vakkundige leiding’ van Ross tijdens de Tweede Wereldoorlog en ging dieper in op de band tussen de Welshe militairen en Den Bosch.’ Dit is een unieke band die tot op de dag van vandaag voortduurt, tussen de nakomelingen van die oorspronkelijke vrienden en kameraden. Ook vandaag de dag nog leren militairen uit Wales over de strijd om Den Bosch. Ik ben er zeker van dat deze betrokkenheid zal voortduren voor toekomstige generaties militairen uit Wales.’
Wie ook sprak, was kleinzoon Bob Ross. ‘Terwijl we hulde brengen aan mijn grootvader, herinneren we ook de soldaten die zij aan zij met hem vochten en de burgers van wie de moed en standvastigheid nooit wankelden’, zei hij. ‘Namens mijn familie dank ik de mensen van Den Bosch voor deze herdenkingsplaquette. Mijn grootvader zou enorm vereerd zijn geweest’, zei hij, voordat hij samen met familieleden, Geers en twee Bossche kinderen de plaquette onthulde. Zo heeft de generaal-majoor die Den Bosch in 1944 bevrijdde een passend eerbetoon gekregen. ‘Het was erg indrukwekkend’, zei Geers na afloop. ‘Ook vanuit onze eigen inwoners die erbij waren, kreeg ik veel positieve reacties. Die zijn vanochtend om 04.30 uur de bus ingestapt om hier bij te zijn. Het is de moeite helemaal waard geweest, heb ik begrepen.’ Volgens Geers was het dan ook een geslaagde herdenking. ‘Dat kun je wel zeggen. Het was bijzonder en mooi om hier bij te mogen zijn. Dit is een goede opmaat naar de viering van tachtig jaar vrijheid in Den Bosch dat we in oktober gaan vieren.” Uit het Brabants Dagblad door Roel Kuilder.

Projectbegeleiding en ontwerp Aldus Projecten in opdracht van de afdeling Kabinetszaken van de gemeente ’s-Hertogenbosch
Realisatie Lamier gedenkstenen, Eindhoven
Onderste foto © Marc Bolsius